Παροιμίες για...φάγωμα!

*scroll down for English*

Στα ελληνικά, το καρπούζι δεν το τρώμε μόνο…

Στα ελληνικά υπάρχουν πολλές – μα πάρα πολλές – παροιμίες και λαϊκές εκφράσεις με φρούτα και λαχανικά, γενικά με φαγητά. Μιλώντας στο σημερινό βίντεο για το καρπούζι και το πεπόνι, θυμήθηκα τη λαϊκή έκφραση «Μάπα το καρπούζι!». Μετά μου ήρθαν στο μυαλό κι άλλες αγαπημένες, που χρησιμοποιώ συχνά. Σας γράφω, λοιπόν, μερικές από αυτές παρακάτω:

Μάπα το καρπούζι…

Το καρπούζι έχει έναν τρόπο να σε προσελκύει και να σε λιγώνει μέχρι να το φας… αλλά μόλις το κόψεις, μπορεί πολύ εύκολα να σου κόψει την όρεξη! Αν λοιπόν κόψεις ένα καρπούζι και το βρεις άγουρο, ασπρουλιάρικο ή πανιασμένο, τότε σίγουρα είναι «μάπα» – δηλαδή κακής ποιότητας. Έτσι προέκυψε η φράση «Μάπα το καρπούζι», που λέγεται όταν κάτι αποδεικνύεται κατώτερο των προσδοκιών μας ή μικρότερης αξίας απ’ ό,τι περιμέναμε.

📍 Παράδειγμα: Νόμιζα πως τα Κανάρια Νησιά θα ήταν κάτι ξεχωριστό, αλλά τελικά… μάπα το καρπούζι!

Έχεις το μαχαίρι, έχεις και το καρπούζι…

Δηλαδή εσύ έχεις τα μέσα – εσύ μόνο μπορείς να κόψεις το καρπούζι και να προσέξεις πώς θα το κόψεις. Λέμε αυτή τη φράση για να δείξουμε ότι κάποιος έχει και τη δύναμη και την ευθύνη των πράξεών του, και πως πρέπει να αποφασίσει αναλόγως.

📍 Παράδειγμα: Εσύ πρέπει να πάρεις την απόφαση. Εσύ έχεις το μαχαίρι, εσύ και το καρπούζι…

Δε χωράνε δυο καρπούζια κάτω από μια μασχάλη…

Αυτή την έλεγε συχνά ο παππούς μου. «Μη βάζεις πολλά στο κεφάλι σου, δεν θα τα προφτάνεις όλα… Δυο καρπούζια κάτω από μια μασχάλη δε χωράνε!» Δείχνει πως οι δυνατότητες του ανθρώπου έχουν όρια – που πρέπει να υπολογίζουμε – και πως δεν μπορούμε να τα κάνουμε όλα ταυτόχρονα.

Έσκασε σαν καρπούζι…

Κλασική παρομοίωση για κάτι (ή κάποιον…) που πέφτει άτσαλα, με κρότο και χωρίς χάρη.

📍 Παράδειγμα: Δεν έμαθα ποτέ να κάνω βουτιές στο νερό, γι’ αυτό σκάω σαν το καρπούζι!

Όπως βλέπετε, το καρπούζι έχει ξεφύγει από το τραπέζι και έχει περάσει στη γλώσσα μας με πλούσιες μεταφορές. Στο φαγητό το απολαμβάνουμε με μέτρο — στον λόγο, όμως, χρησιμοποιήστε το ελεύθερα!

Καλό φάγωμα και καλές…ατάκες!

(English)

In Greek, we don’t just eat watermelon…

The Greek language is full – really full – of proverbs and folk sayings involving fruits, vegetables, and food in general. While talking in today’s video about watermelon and melon, I remembered the popular expression “μάπα το καρπούζι” (“the watermelon’s a dud!”). Then a few more favorites came to mind — ones I use often. So, here are some of them below:

“Mápa to karpoúzi!” – “The watermelon’s a dud!”

A watermelon can look and smell amazing… until you cut it. And then? It might be unripe, pale, bland – a total disappointment. That’s how the Greek expression “μάπα το καρπούζι” came to be. We use it when something turns out to be worse than expected or not worth the hype.

📍 Example: I thought the Canary Islands would be something special, but in the end… the watermelon was a dud!

“You’ve got the knife, you’ve got the watermelon.”

This means: you’ve got the tools, the power, and the responsibility. You’re the one who will cut the watermelon, so you decide how it will be done. We say this when someone has full control over a situation and must make the decision.

📍 Example: It’s up to you to decide — you’ve got the knife, you’ve got the watermelon.

“You can’t carry two watermelons under one arm.”

My grandfather used to say this a lot. “Don’t take on too much at once — you won’t manage everything. You can’t carry two watermelons under one arm.” It reminds us that human capabilities have limits and that we can’t do everything at once.

“He/She landed like a watermelon!”

A classic metaphor for someone or something that falls hard, awkwardly, and noisily.

📍 Example: I never learned how to dive properly — that’s why I always land like a watermelon!

As you can see, the Greek watermelon has made its way from the table into our language, full of rich metaphors and expressions. On your plate, enjoy it in moderation — but in your speech, feel free to use it as much as you like!

Enjoy it and good luck with your lines!